නර්තනයේදි සුලබව සිඳුවන අනතුරු.

හැදින්වීම.

• නර්තනය ආ‍යාසයකින් තොර ක්‍රියාකාරකමක් ලෙස පෙනෙන නමුත් එයට විශාල ශක්තියක් හා නම්‍යශීලී බවක් බවක් අවශ්‍ය. එහිදී අනතුරු සිදුවීමේ ඉහළ අවධානමක් පවතී.

• එක් අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ නූතන නර්තන ශිල්පීන්ගෙන් 82% ක් පමණ ඔවුන්ගේ නර්තන වෘත්තියේදී අවම වශයෙන් එක් අනතුරක් හෝ අත්විඳින බවත්, තුවාල සඳහා වඩාත් පොදු ස්ථානය ලෙස පාදය සහ වළලුකර වාර්තා කර ඇති බවත්ය.

• ඔබ නර්තන ශිල්පියෙකු, නර්තන ශිල්පියෙකුගේ මාපියෙකු හෝ නර්තන ගුරුවරයෙකු වුවද, ඔබ වඩාත් සුලභ නර්තන අනතුරු පිළිබඳව දැනුවත් විය යුතු අතර ඒවා වළක්වා ගන්නේ කෙසේදැයි දැනගැනීම වැදගත් වේ.

•  නර්තන අනතුරු ගැන සොයා බැලූ අධ්‍යයන කිහිපයකින්ම හෙළි වූයේ ඔබේ සන්ධි සහ මාංශ පේශි ඕනෑවට වඩා භාවිතා කිරීමෙන් සිදුවන තුවාල නර්තන ශිල්පීන් තුළ බහුලව සිදුවන බවයි.

නර්තනයේදී සිඳුවන අනතුරු සඳහා හේතු.

• නර්තනය යනු ශාරීරිකව වෙහෙසකර ක්‍රියාකාරකමකි. නර්තන ශිල්පීන් දිනකට පැය කිහිපයක් පුනරාවර්තන චලනයන් සිදු කරයි.

• දිනකට පැය පහක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් නැටුම් කිරීම ආතති අස්ථි බිඳීම් සහ වෙනත් අනතුරු ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි කිරීමට හේතු වන බව අධ්‍යයනයන් පෙන්වා දී ඇත. සීමා සහිත ආහාර සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න නොවන ශරීර බර ද නර්තන අනතුරු වලට දායක විය හැකිය. 

• සෑම වයස් කාණ්ඩයකම නර්තන ශිල්පීන් සඳහා නිසි පෝෂණය වැදගත් වේ.

නර්තනයේදී සුලබව සිඳුවන අනතුරු මොනවාද?

• ️ Achilles Tendinopathy

Achilles කණ්ඩරාවේ අනතුරු  සාමාන්‍යයෙන් සිදු වන්නේ අධික ගතික  බර නිසා ය (මාංශ පේශි හැකිලීම ඉතා තදින් කණ්ඩරාවට තුවාල වේ). නර්තනය අතරතුර, චලනයකින් කණ්ඩරාවට දරාගත හැකි ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි බරක් කණ්ඩරාව මත එල්ල විය හැකිය. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මාංශ පේෂිය හා කණ්ඩරාව අතර හන්දියේ කණ්ඩරාවන්ට යම් ප්‍රමාණයකින් බාධා ඇති වන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස වේදනාව හා අක්‍රියතාව ඇති වේ.

• ️ Posterior Ankle Impingement.

  වළලුකර "impingement" යනු වළලුකරයේ වේදනාවක් සහ සීමා කිරීමක් ලෙස ඉදිරිපත් කළ හැකි අතර එය අධික වළලුකර නැවීම හා දිග ඇදීම ඇතුළු විවිධ සාධකවල ප්‍රතිඵලයක් විය හැකිය. මෙම තුවාලයේ දී වළලුකර සන්ධිය "ඇලෙන සුළු" සහ ඇතැම් චලනයන් සමඟ අපහසුතාවයට පත් වේ.

• ️ Lateral Ankle Sprain.

  පාර්ශ්වික වළලුකර උළුක්කුව යනු වඩාත් සුලභ වළලුකර අනතුරු වලින් එකකි. උඩ පැනීමකින් අනතුරුව දුර්වලව ගොඩබෑම නිසා මෙම අනතුර ඇතිවිය හැක. මෙහිඳී බොහෝ විට ඉදිමීම සහ සාමාන්ය වළලුකර අස්ථාවරත්වය සිඳුවේ.

• ️ Trigger Toe.

Trigger Toe සාමාන්‍යයෙන් ඇති වන්නේ පාදය අධික ලෙස භාවිතා කිරීම, වේදනවක් පැවතීම හෝ ආසාදයනයක් හේතුවෙනි. පාදය යොමු කරන විට වේදනාව ඇති විය හැකි අතර උඩ පැනීම සමඟ වේදනාව වඩාත් නරක අතට හැරිය හැක.

පවතින වේදනාව අනතුරකින් දැයි දැන ගන්නේ කෙසේද?

• බොහෝ අවස්ථාවන්හීදී, නර්තනයෙන් පසු ඔබ අත්විඳින වේදනාව මාංශ පේශි වේදනාව වන අතර එය සාමාන්‍යයෙන් පැය 24 සිට 48 දක්වා වේ.  සමහර විට, මාංශ පේශි රිදවීමට දින කිහිපයක් ගත වේ, එය ද සාමාන්ය වේ.

• කෙසේ වෙතත්, ඔබ පහත ආකාරයේ වේදනාවන් අත්විඳින්නේ නම්, ඔබට අනතුරක්  වන්නට හැකිය:

• රාත්‍රියේදී ඔබව අවදි කරන වේදනාව.

• ක්‍රියාකාරකමක ආරම්භයේ ඇති වේදනාව.

• ක්‍රියාකාරකමකින් වැඩි වන වේදනාව.

• ඔබේ බර වෙනස් කිරීමට හෝ වෙනත් ආකාරයකින් ඔබේ චලනයන්ට අවස්තාව ලබා දෙන වේදනාව.

  නර්තනයේදී සිඳුවන අනතුරු වළක්වා ගන්නේ කෙසේද? 

සුලබව සිදුවන අනතුරු වළක්වා ගත හැකිය.ඔබට අනතුරු වීමේ  අවදානම අවම කිරීම සඳහා මෙම මාර්ගෝපදේශ අනුගමනය කරන්න:

• ප්‍රමාණවත් විවේකයක් ලබා ගැනීම සහ අධික ලෙස පුහුණු වීමෙන් වළකින්න.

• ඔබේ ශරීරයේ සියලුම කොටස්වල ශක්තිය සහ විඳදරාගැනීම ගොඩනැගීම සඳහා හරස්-පුහුණු අභ්යාස කරන්න.

• සෑම විටම නිසි සපත්තු සහ ඇඳුම් අඳින්න.

• පුහුණුව හෝ රඟ දැක්වීමට පෙර  පෙර සෑම විටම ඇග උණුසුම් කිරීමේ ව්‍යායාම කරන්න.

• සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවක් ගත කර ඔබේ ශරීරය දැන හඳුනා ගන්න.

නර්තනයේදී සුලබව සිඳුවන අනතුරු සඳහා භෞතචිකිත්සක සහාය.

නර්තනයේදී සුලබව සිඳුවන අනතුරු කළමනාකරණයේදී, මාංශ පේශි ශක්තිය වැඩි දියුණු කිරීමට, සන්ධි චලනය වැඩි කිරීමට, වේදනාව අඩු කිරීමට, ආසාදන පාලනය කිරීමට සහ සන්ධි ක්‍රියාකාරීත්වය වැඩි දියුණු කිරීමට භෞතචිකිත්සාව ඉවහල්වේ. වේදනාව නොනැසී පවතින විට හෝ දරුණු තුවාලයක් ඇතැයි ඔබ සැක කරන්නේ නම් මුල් අවස්තාවේදීම භෞතචිකිත්සක ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම ඔබගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය නඟා සිටුවීමට දායක වේ.

References.

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/sports-injuries/common-dance-injuries-and-prevention-tips?amp=true

https://www.trifectatherapeutics.com/blog/4-common-dance-injuries-and-exercises-to-help-prevent-them

Oshadhi Widyapathige.