වයෝවෘද්ධ වීමෙන් අස්ථි මත ඇතිවන බලපෑම.

• වැඩිහිටිභාවයට පත්වීමත් මරණයට පත් වීමත් අතර මිනිස් සිරුරේ සිදුවන කායික වෙනස්කම් වයස්ගත වීම ලෙස හැඳින්වේ.

• අස්ථි යනු ජීවමාන ශරීර පටකයකි.  පරිණත අස්ථි පටක ඉවත් කර නව අස්ථි පටක සෑදීම ජීවිත කාලය පුරාම සිදුවන ක්‍රියාවලියකි. අස්ථි ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීම යනු අස්ථි ප්‍රතිශෝධනය සහ ගොඩනැගීම අතර සමතුලිතතාවය පවත්වා ගෙන යන අතර එමඟින් අස්ථි අඛණ්ඩතාව පවත්වා ගැනීමයි. වයස වැඩි වන විට සමතුලිතතාවය වෙනස් වේ .මිනිසුන් වයසට යන විට ඔස්ටියෝක්ලාස්ට් සෛල මගින් අස්ථි ප්‍රතිනිර්මාණය වීමේ වේගය අස්ථි සෑදීමේ වේගය ඉක්මවා යයි, එවිට අස්ථි දුර්වල වේ, එවිට මිනිසුන් වයසට යන විට අස්ථි ස්කන්ධය හෝ ඝනත්වය අඩු වේ.

විශේෂයෙන් ආර්තවහරණයෙන් පසු කාන්තාවන්ගේ

•  අස්ථි ස්කන්ධය හෝ ඝනත්වය අඩු වී යයි.

• අක්‍රිය ජීවන රටාව අස්ථි ක්ෂය වීමට හේතු වේ.

• හෝර්මෝන වෙනස්වීම් - කාන්තාවන්ගේ, ආර්තවහරණයෙන් පසු අස්ථි පටක වල ඛනිජ ලවණ තැම්පත් වීම අවම  කරයි. පිරිමින් තුළ, ලිංගික හෝමෝනවල ක්‍රමයෙන් අඩුවීම පසුකාලීනව  ඔස්ටියෝපොරෝසිස් වර්ධනයට හේතු වේ. අස්ථි වල කැල්සියම් සහ අනෙකුත් ඛනිජ ලවණ තැම්පත් වීම අඩු වේ.

  සන්ධි කුහරයේ සන්ධි කැප්සියුලය වටා ඇති සයිනෝවියල් පටලය (සිනෝවියම්) මගින් සයිනෝවියල් තරල ස්‍රාවය කරයි . මෙම තරලයෙන් පිරුණු අවකාශය යනු අස්ථිවල පෘෂ්ඨයන් එකිනෙක සම්බන්ධ වන ස්ථානයයි. අප වයසට ගිය විට, සන්ධි අභ්‍යන්තරයේ එම තරලය අඩු වී කාටිලේජ තුනී වේ. එවිට අස්ථි පහසුවෙන් එකිනෙක ගැටෙන නිසා සන්ධි චලනය අපහසු වේ.

පොදු ගැටළු.

• ඔස්ටියෝපොරෝසිස්.

එය වැඩිහිටි කාන්තාවන්ගේ පොදු ගැටළුවකි. මෙහිදී අස්ථි පහසුවෙන් කැඩී යයි

• කශේරුකාවේ අස්ථි බිදී යාම.  එය වේදනාව ඇති කළ හැකි අතර සංචලනය අඩු කරයි

• මාංශ පේශි දුර්වල වීම.

එය තෙහෙට්ටුව, දුර්වලතාවය සහ ක්‍රියාකාරකම් ද්‍රා ගැනීම  අඩු කිරීමට හේතු  වේ.

• සන්ධි ගැටළු.

දැවිල්ල, වේදනාව, තද ගතිය සහ විකෘතිතාවය ඇති කරයි. සන්ධි ගැටළු සෑම වයස්ගත පුද්ගලයින්ටම පාහේ බලපායි .මෙම ගැටළු සුළු මට්ටමේ සිට දරුණු ඔස්ටියෝ ආතරයිටිස් දක්වා ඉතා පුළුල් පරාසයක පවතී.

• කොන්ද කුදු වීම.

කොන්ද වඩාත් ඉදිරියට නැමිය හැක.

• ඇවිදීමේ වෙනස්කම්, සහ සමබරතාවය නැති වීම

ඇවිදීමේ රටාව (ගමන) මන්දගාමී වේ. ඇවිදීම අස්ථායී විය හැකි අතර එය වැටීමට හේතු විය හැක.

  වැළැක්වීම.

️

ව්‍යායාම.

අස්ථි ඝනත්වය පවත්වා ගැනීම, ශක්තිය, සමතුලිතතාවය සහ නම්‍යශීලී බව පවත්වා ගැනීම සඳහා ව්‍යායාම වැදගත් වේ. ව්‍යායාම මගින් අස්ථි ශක්තිමත් කිරීමට උපකාර වන නමුත් වැටීමේ අවදානමක් ඇති කරන අධික බලපෑම් සහිත ව්‍යායාමවල නිරත වීමෙන් වළකින්න.

ප්‍රයෝජනවත් ව්‍යායාම:

• ️ ඇවිදීම

• ️ නිදහස් බර, ඉලාස්ටික් බෑන්ඩ් භාවිතයෙන් මාංශ පේශි ශක්තිමත් කිරීම

• ️ සමතුලිත ව්‍යායාම උදා. තායි චි.

️විටමින් D සහ කැල්සියම් ප්‍රමාණවත් මාත්‍රාවක් සහිත සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් අස්ථි ඝනත්වය පවත්වා ගැනීම සඳහා ප්‍රයෝජනවත් වේ.

කෝපි, මත්පැන් සහ දුම්කොළ භාවිතය සීමා කරන්න.

මේවා අස්ථි ඝනත්වයට හානිකර වේ.

වයෝවෘද්ධ වීමත් සමඟ ඇතිවන තත්ත්වයන් කළමනාකරණය කිරීමේදී භෞතචිකිත්සාවේ වැදගත්කම

•  වයස්ගත වීවීමේදී මාංශ පේශී, අස්ථි සහ සන්ධිවල ඇති වන බොහෝ වෙනස්කම් ව්‍යායාම මගින් වළක්වා ගත හැකිය.

• ️ ව්‍යායාම මගින් අස්ථි ශක්තිමත් වන අතර අස්ථි හානිවීමේ වේගය අඩු කරයි.

• ️ මාංශපේශි ශක්තිමත් කිරීමේ ව්‍යායාම් මඟින් වැඩිහිටි පුද්ගලයින්ගේ මාංශපේශින්වල ශක්තිය වැඩි කළ හැකිය.

• ️ තායි චී වැනි සමබරතාව වැඩි දියුණු කළ හැකි ව්‍යායාම මඟින් වැටීමේ අවදානම අඩු කරයි.

ඔබ නව ශාරීරික ව්‍යායාම් වැඩසටහනක් ආරම්භ කිරීමට පෙර ඔබේ භෞතචිකිත්සකවේදියා හමුවන්න. ඔබට නිදන්ගත රෝගයක් තිබේ නම් සහ දිගු කලක් ව්‍යායාම කර නොමැති නම්, හෝ ඔබේ භෞතචිකිත්සකවේදියාට ඔබට සුදුසු සහ ආරක්ෂිත ව්‍යායාම් වැඩසටහනක් නිර්මාණය කිරීමට උපකාර කළ හැකිය.

References

https://medlineplus.gov/ency/article/004015.htm

https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/ageing-muscles-bones-and-joints

ජෙස්ලා සහීල්.

ගිම්හාන් ශ්‍රීනායක.