මිනිස් සිරුරට කැල්සියම් වල වැදගත්කම

මිනිස් සිරුරේ කැල්සියම් ව්‍යාප්තිය

ශරීරයේ බහුලම ඛනිජය කැල්සියම් වන අතර එයින් 99% කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් අස්ථි පටක වල ගබඩා වේ. මිනිස් සිරුරේ ඇති කැල්සියම් වලින් 1%ක් පමණක් රුධිරයේ හා සිනිඳු පටක වල දක්නට ලැබුණද, එය වඩාත් තීරණාත්මක කාර්යයන් ඉටු කරන්නේ අස්ථි වලදීය.

කැල්සියම් ආහාර මගින් ගැනීම ඉතා වැදගත් වන්නේ ඇයි?

රුධිරයේ කැල්සියම් මට්ටම අධික ලෙස පාලනයට ලක් වන අතර එමඟින් රුධිරයේ කැල්සියම් මට්ටම පහත වැටුනහොත් අස්ථි ප්‍රතිශෝෂණය උත්තේජනය කිරීමට ශරීරය වේගයෙන් ප්‍රතිචාර දක්වනු ඇති අතර එමඟින් අස්ථි වල ගබඩා කර ඇති කැල්සියම් රුධිරයට මුදා හරිනු ලැබේ. මේ අනුව, රුධිරයේ නිශ්චිත කැල්සියම් මට්ටමක් පවත්වා ගැනීම සඳහා, අස්ථි පටක එහි ගබඩා කර ඇති කැල්සියම් මුදාහැරීම සිදු කරයි. අස්ථි වල නිරෝගි බව රඳා පවතින්නේ කැල්සියම් අඩංගු ආහාර අනුභව කිරීම මත වන අතර රුධිරයේ කැල්සියම් මට්ටම සෑම විටම අප ගන්නා ආහාරයට අනුරූප නොවේ.

අපගේ ආහාර වේලෙහි ප්‍රමාණවත් තරම් කැල්සියම් නොමැති නම්, අපගේ ශරීරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය පවත්වා ගැනීමට අපගේ අස්ථි වල කැල්සියම් සංචිතව ඇති ස්ථාන වලින් කැල්සියම් ඉවත් කරනු ලැබේ. කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, මෙය අපගේ අස්ථි දුර්වල වීමට හේතු වන අතර ඔස්ටියෝපොරෝසිස් වලට තුඩු දිය හැකිය (එය අස්ථි ඉතා බිඳෙනසුලු තත්ත්වයකට පත්විය හැකි රෝගයකි).

ශරීර කැල්සියම් ප්‍රශස්ථ මට්ටමක තබා ගැනීමට ඔබ කළ යුත්තේ කුමක්ද?

• ඉහල කැල්සියම් ජෛව උපයෝගීතාවයක් සහිත ආහාර, වැඩිපුර ආහාරයට ගැනීම.

• අවශ්‍ය විට කැල්සියම් අතිරේක ගැනීම.

• ආහාරයට විටමින් D ප්‍රශස්ථ ප්‍රමාණයක් එකතු කිරීම.

• නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීම.

• හෝමෝන අසමතුලිතතාවන් සඳහා නිසි ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම. (විටමින් D, කැල්සිටොනින්, පැරාතයිරොයිඩ් හෝමෝනය, කෝටිසෝල්)

නිර්දේශිත දෛනික කැල්සියම් ප්‍රමාණයන්

• තරුණ තරුණියන් හා වැඩිහිටියන් සඳහා දිනකට 1000mg.

• අවුරුදු 50 ට වැඩි කාන්තාවන් සහ අවුරුදු 70 ට වැඩි පුද්ගලයන් සඳහා දිනකට 1200 mg.

• වයස අවුරුදු 4 - 18 අතර ළමුන් සඳහා දිනකට 1300 mg.

ඉහළ කැල්සියම් ජෛව උපයෝගීතාව සහිත ආහාර

• 
  

• කිරි නිෂ්පාදන - කිරි, චෙඩාර් චීස්, යෝගට්.

• පිසූ හරිත එළවළු - කැලේ, බ්රොකොලි ගෝවා, නිවිති, බොක් චෝයි

• ඇට වර්ග සහ බීජ - ආමන්ඩ්, walnuts, බ්‍රසීල ඇට වර්ග.

• බෝංචි - සුදු බෝංචි, රතු බෝංචි.

• ශක්තිජනක ආහාර - දොඩම් යුෂ, ටෝෆු.

අපේ ශරීරයට කැල්සියම් වල වැදගත්කම

1. අස්ථි හා දත් සෑදීම.

කැල්සියම් හි වඩාත් ප්‍රධාන කාර්යය වන්නේ අස්ථි හා දත් සෑදීම සහ ශක්තිමත් කිරීමයි. අස්ථි පටක මුලින්ම සෑදෙන විට එය මෘදු බවකින් යුක්ත වන අතර ප්‍රෝටීන් වලින් පොහොසත්ව පවතී. අස්ථි ඛනිජකරණ ක්‍රියාවලියේදී කැල්සියම් පොස්පේට් (ලවණ) ප්‍රෝටීන් පූරකය මත තැන්පත් වේ. කැල්සියම් ලවණ ක්‍රමයෙන් හයිඩ්‍රොක්සිඇපටයිට් බවට ස්ඵටිකරූපී වන අතර, එය සාමාන්‍යයෙන් අස්ථි පටක වලින් 65%ක් පමණ වේ. ඔබේ ආහාර වේලෙහි කැල්සියම් ඌනතාවයක් ඇති විට, අස්ථිවල ඛනිජ අන්තර්ගතය අඩු වන අතර එය අස්ථි බිඳෙන සුලු හා දුර්වල වීමට හේතු වේ. මේ අනුව, ශරීරයට ලබා ගන්නා කැල්සියම් වැඩි කිරීම අස්ථි පටක වල ඛනිජ ලවණ අන්තර්ගතය වැඩි කිරීමට උපකාරී වේ.

දන්ත එනමලය තුළ, හයිඩ්‍රොක්සිඇපටයිට් ඝනව ඇසුරුම් කර ඇති අතර එය මිනිස් සිරුරේ වඩාත්ම ඛනිජමය පටකය යි (95% කට වඩා වැඩි). දන්ත එනමලයෙහි ඝනව ඇසුරුම් කරන ලද ස්ඵටිකමය සැකැස්ම මඟින් එයට ඇදහිය නොහැකි ශක්තියක් හා කල්පැවැත්මක් සපයන අතර පසුපස චාර්වක දතට රාත්තල් හාරසියයක් ඉක්මවා යන බලයන්ට ඔරොත්තු දිය හැකිය.

2. ස්නායු ආවේග සම්ප්‍රේෂණය.

කැල්සියම්, එක් ස්නායු සෛලයක සිට තවත ස්නායු සෛලයකට විද්‍යුත් ආවේග ගලා යාමට ඉඩ සලසයි. කැල්සියම් නොමැති නම් ස්නායු සෛල ක්‍රියාකාරිත්වය අසාර්ථක වේ.

3. මාංශ පේශි සංකෝචනය සඳහා.

මාංශ පේශි සෛලයට කැල්සියම් ගලා ඒම මාංශ පේශි සංකෝචනය සඳහා ඉතා වැදගත් වේ. කැල්සියම් මට්ටම තීරණාත්මක පරාසයකට වඩා පහත වැටේ නම්, හැකිලීමෙන් පසු මාංශ පේශි ලිහිල් කළ නොහැකි වී දැඩි වේ.

4. රුධිර කැටිගැසීමේ යාන්ත්‍රණය සඳහා.

රුධිර වාහිනී තුවාල වී ලේ ගැලීම ආරම්භ වූ විට එය නැවැත්විය යුතුය, නැතහොත් මරණය සිදුවිය හැකිය. තුවාලයක් සිදු වූ විට, හානියට පත් පටක මගින් එම කැටි ගැසීමේ සාධක සහ පට්ටිකා සක්‍රීය කරන විශේෂිත සාධක නිකුත් කරයි. එලෙස ඇතැම් කැටි ගැසීමේ සාධක සක්‍රීය කිරීම සඳහා කැල්සියම් අවශ්‍ය වේ. කැටි ගැසීමේ සාධක සක්‍රීය නොවූයේ නම් රුධිර කැටි ගැසීම සිදු නොවේ.

5. පිළිකා වලින් ආරක්ෂා වීමට

අධ්‍යයනයන්ට අනුව කැල්සියම් අතිරේක හෝ කැල්සියම් අධික ආහාර ගැනීමෙන් බඩවැලේ හෝ ගුද මාර්ගයේ පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම අඩු විය හැකි අතර පුරස්ථි ග්‍රන්ථියේ පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි විය හැකිය.

6. හෘද සෞඛ්‍ය සඳහා.

සමහර අධ්‍යයනවලින් පෙනී යන්නේ ප්‍රමාණවත් තරම් කැල්සියම් ලබා ගැනීමෙන් හෘද රෝග හා ආඝාතය ඇතිවීමේ අවදානම අඩු විය හැකි බවයි.

7. රුධිර පීඩනය යාමනය.

සමහර අධ්‍යයනවලින් සොයාගෙන ඇත්තේ නිර්දේශිත කැල්සියම් ලබා ගැනීමෙන් අධි රුධිර පීඩනය ඇතිවීමේ අවදානම අඩු කර ගත හැකි බවයි.

8. ප්‍රීක්ලැම්ප්සියාව(preeclampsia) වැළැක්වීම සඳහා.

ප්‍රීක්ලැම්ප්සියාවේ දී (preeclampsia) ගර්භනී කාන්තාවකට අධි රුධිර පීඩනය හා වකුගඩු ආබාධ ඇති වන අතර එමගින් ප්‍රෝටීන් මුත්‍රා තුළට කාන්දු වේ. එය ගර්භනී කාන්තාවන් සහ ඔවුන්ගේ අලුත උපන් බිළිඳුන්ගේ විවිධ රෝග හා මරණයට ප්‍රධාන හේතුවකි. දිනකට ලබා ගන්නා කැල්සියම් ප්‍රමාණය මිලිග්‍රෑම් 900 ට වඩා අඩු කාන්තාවන් සඳහා, ගර්භණී සමයේදී කැල්සියම් අතිරේක ලබා ගැනීම (දිනකට මිලිග්‍රෑම් 1,000 ක් හෝ ඊට වැඩි) ප්‍රීක්ලාම්ප්සියාව(preeclampsia) ඇතිවීමේ අවදානම අඩු කරයි.

9. වකුගඩු ගල් සම්බන්ධව.

බොහෝ වකුගඩු ගල් කැල්සියම් ඔක්සලේට් වලින් පොහොසත් ය. නමුත් ආහාර වලින් ලැබෙන කැල්සියම් වකුගඩු ගල් ඇති කිරීමට හේතුවක් වන බව නොපෙනේ. බොහෝ විට වෙනත් සාධක (ප්‍රමාණවත් තරම් තරල පානය නොකිරීම වැනි) කැල්සියම් ප්‍රමාණයට වඩා වකුගඩු ගල් ඇතිවීමේ අවදානම කෙරෙහි විශාල බලපෑමක් ඇති කරයි. සමහර අධ්‍යයනවලින් හෙළි වී ඇත්තේ ආහාරමය අතිරේකයන්ගෙන් වැඩි කැල්සියම් ප්‍රමාණයක් ආහාරයට ගැනීමෙන් වකුගඩු ගල් ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් ඇති බවයි.

කැල්සියම් ඌනතාවයේ රෝග ලක්ෂණ

• අතේ ඇඟිලි හිරි වැටීම.

• මාංශ පේශි වේදනාව.

• උදාසීනත්වය.

• දුර්වල ආහාර රුචිය.

• අසාමාන්‍ය හෘද රිද්මය.

• දිගු කාලීන ඌනතාවය, ඔස්ටියෝපීනියා සහ ඔස්ටියෝපොරෝසිස් වලට ද හේතු වේ.

ජයනි රන්දිමා

References

https://orthoinfo.aaos.org/en/staying-healthy/calcium-nutrition-and-bone-health/

https://med.libretexts.org/Courses/Sierra_College/Sierra%3A_NUTF10_(Teh)/11%3A_Nutrients_Important_for_Bone_Health/11.04%3A_Micronutrients_Essential_for_Bone_Health-_Calcium_and_Vitamin_D

https://www.healthline.com/nutrition/15-calcium-rich-foods#:~:text=The%20recommended%20daily%20intake%20(RDI,through%20their%20diet%20(%201%20)