ගර්භණීත්වය හා කොන්ද ප්‍රදේශයේ වේදනාව.

ගර්භණී කාන්තාවන්ගෙන් 45% - 75% ක් පමණ ඔවුන්ගේ ගර්භණී සමයේදී යම් අවස්ථාවක දී කොන්දේ පහළ ප්‍රදේශයේ වේදනාවක් (LBP) අත්විඳින බව කියනු ලැබේ. මෙම වේදනාව ශ්‍රෝණි මේඛලාව, ග්ලුටීය නැමීම් අසල (gluteal fold) සහ/හෝ තුනටිය ප්‍රදේශයේ ඇති විය හැකිය. එය හෝමෝන හා රුධිර සංසරණ වෙනස්කම් හේතුවෙන් සිදුවන බව සැලකෙන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගර්භනී කාන්තාවගේ ජීවන තත්ත්වයට බලපෑම් ඇති වේ.

ගර්භණී සමයේදී කොන්දේ වේදනාව ඇති වීමට හේතු.

පළමු ත්‍රෛමාසිකය තුළ;

පළමු ත්‍රෛමාසිකයේ කොන්දේ වේදනාවට හේතු විය හැකි සාධක අතර හෝමෝන වෙනස්කම් සහ ආතතිය ඇතුළත් වේ.

දෙවන හා තෙවන ත්‍රෛමාසිකය තුළ;

දෙවන හා තුන්වන ත්‍රෛමාසික කාලය තුළදී දරු ගැබ වේගයෙන් වර්ධනය වන නිසා ගර්භාෂය ප්‍රසාරණය වෙමින් පවතී. ඉරියව් වෙනස්වීම්, බර වැඩිවීම සහ මාංශ පේශි ඇදීම ගැබ්ගැනීමේ පසුකාලීන අවස්ථා වලදී කොන්දේ වේදනාවට හේතු වේ.

වේදනාව සමනය කරන්නේ කෙසේද?

ගර්භණී සමයේදී සහ ඉන් පසු කොන්දේ වේදනාව සමනය කිරීමට විවිධ ක්‍රම තිබේ. ඒවායින් කිහිපයක් නම්,

• නිතිපතා කොන්දේ පහළ ප්‍රදේශයේ මාංශ පේශි ඇදීම සිදු කිරීම.

• කකුල් අතර සහ උදරයට යටින් කොට්ටයක් තබා පැත්තට නිදා ගැනීම.

• තද මාංශ පේශි ලිහිල් කිරීමට හෝ ප්‍රදාහයන් තත්ත්වයන් ඇති වීම අඩු කිරීමට උණුසුම් සම්පීඩනයක් සිදු කිරීම.

• ඍජුව සිටගෙන සිටීම සහ ඍජුව වාඩි වීම වැනි ඉරියව්වල වෙනස්කම් සිදු කිරීම.

• උදරයේ සහ පිටුපස ප්‍රදේශයට අමතර ආධාරකයක් ලෙස මාතෘ පටි(maternity belt) පැළඳීම.

• වාඩි වී සිටින විට පිටුපස ප්‍රදේශයට අමතර ආධාරකයක් ලෙස කොට්ටයක් භාවිතා කිරීම.

• තද මාංශ පේශී ලිහිල් කිරීමට, චලන පරාසය වැඩි දියුණු කිරීමට, සහ ආතතිය සමනය කිරීමට පූර්ව ප්‍රසව සම්බාහන ලබා ගැනීම.

• භාවනාව, පූර්ව ප්‍රසව යෝගා ක්‍රම, සහ අනෙකුත් කල්පනා ශක්තිය වැඩි දියුණු කිරීමේ ක්‍රම මගින් ආතතිය අඩු කර ගැනීම.

• ප්‍රමාණවත් නින්දක් ලබා ගැනීම.

භෞත චිකිත්සාව මගින් කොන්දේ වේදනාව කළමනාකරණය කිරීම

ගර්භණී සමයේදී කොන්දේ පහළ ප්‍රදේශයේ වේදනාව කළමනාකරණය සඳහා භෞතචිකිත්සක ප්‍රතිකාර ක්‍රම ගණනාවක් ඇතුළත් වේ. ගර්භණී අවධිය දී ඇතිවන බරපතල හේතූන් සහ දියවැඩියාව හෝ හෘදයාබාධ වැනි වෙනත් වෛද්‍ය තත්වයන් පැවතීම මත පදනම්ව ප්‍රතිකාර ක්‍රම විවිධ ආකාරයෙන් සිදු කරනු ලැබේ.

ප්‍රතිකාර/කළමනාකරණ ක්‍රමවලට ඇතුළත් වන්නේ:

• ️ඉරියව්ව නිවැරදි කිරීම.

• ️පැත්තට නිදා ගැනීමේදී ඊට සහය වීම.

• ️වාඩි වී සිටියදී තුනටිය ප්‍රදේශය චලනය කරවීම.

• ️සිටගෙන සිටීම සහ ඇවිදීම සීමා කිරීම.

• ️පූර්ව උපත් අභ්‍යාස- සෞඛ්‍ය සම්පන්න ගැබිනි කාන්තාවන්ට සතියකට අවම වශයෙන් විනාඩි 150 ක් මධ්‍යස්ථ හා දැඩි ස්වායු(aerobic) ව්‍යායාම වල නිරත විය හැකිය.

• ️ ජල චිකිත්සාව.

• ️ යෝගා ක්‍රියාකාරකම්.

• ️ අඩු තීව්‍රතාවයක් සහිත ඕනෑම සිරුර ලිහිල් කිරීමේ ක්‍රියාකාරකමක්.

වේදනාව ඇති වීම වළක්වා ගැනීම සඳහා උපදෙස්.

ගර්භණී සමයේදී කොන්දේ වේදනාව වළක්වා ගැනීම සඳහා ඵලදායී ක්‍රම කිහිපයක් තිබේ, ඒවා අතර:

• ගර්භණීභාවයට හිතකර ව්‍යායාම මගින් කොන්දේ මාංශ පේශි ශක්තිමත් කිරීම.

• ගර්භණී කාලය පුරාවට නිරෝගී බරක් පවත්වා ගැනීම හා භෞතචිකිත්සකවේදියෙකුගේ අනුමැතිය ඇතිව නිතිපතා සැහැල්ලු ව්‍යායාම කිරීම.

• පැතලි පාවහන් පැළඳීම.

• දිගු වේලාවක් සිටගෙන සිටීමෙන් වැළකීම.

• අධික බර ඉසිලීමෙන් වැළකීම.

• කොන්ද නැමීමකින් තොරව පාදවලින් පහත් වීම මගින් නිසි පරිදි බර එසවීමේ ක්‍රම පුරුදු වීම.

• නිවැරදි ඉරියව් පුරුදු වීම.

• උදරය මත නිදා ගැනීමෙන් වැළකීම.

References:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/324545

https://www.healthline.com/health/pregnancy/first-trimester-back-pain

සෙහානි මදුෂිකා.